Orla Barry. Shaved Rapunzel & La Petite Bergère Punk
Als herder en kunstenaar is Orla Barry tweemaal op haar hoede. In de ‘schapenwereld’ heeft ze dagelijks het herdersvak geleerd. Tegelijk is dat een inspiratiebron voor haar kunstpraktijk. Haar hybride status van kunstenaar-herder komt in haar werk tot uiting in gebruikte materialen (ruwe wol of vilt), voorwerpen (een herdersstaf) of situaties (veilingen, stamboomonderzoek). Die haalt ze weg uit de landelijke omgeving van haar Ierse boerderij. Daar kweekt ze sinds 2011 Lleyn-schapen, een van oorsprong Welsh ras. Ze houdt de stamboom heel zorgvuldig in stand, als ware het kostbaar erfgoed. In die mannelijke omgeving profileert Orla Barry zich echter als een rebel, die weigert behandeld te worden als ‘het andere geslacht’ door haar collega’s. Tegelijk blijft ze trouw aan haar vrouwelijkheid. De kunstenaar-herder beschouwt zich eerder als een punkversie van ‘Bo-Peep’: opstandig tegen de patriarchale normen en resistent voor het hippiecliché, dat in de denkwereld van de subculturen doorgaans gelinkt wordt aan een ‘hernieuwde verbondenheid met de natuur’. Orla Barry is op haar hoede in een omgeving vol jagers, en wordt daarbij geholpen door haar feministische gevoeligheid. Ze is vooral waakzaam op vlak van taal, de voornaamste drager van stereotypes die ook onze identiteit construeert. Denk hierbij aan de beeldvorming en de berichtgeving over de vrouw in populaire cultuur.
De kunstenaar is geïnspireerd door de traditie van mondelinge verhalen, die door de vertellingen en de tijden heen andere wendingen krijgen. De titel van haar tentoonstelling in het MACS, Shaved Rapunzel & La Petite Bergère Punk, verwijst naar twee vrouwelijke stereotypes die Orla Barry de nek omwringt: Rapunzel, toonbeeld van de opgesloten vrouw, en Little Bo-Peep, het cliché van het herderinnetje dat – als een moeder – over haar lammetjes waakt. De tentoonstelling omvat een reeks recente werken en gaat van start met Spin Spin Scheherazade (2019), een installatie die onlangs opgenomen is in de collectie van het MACS. Dit werk, dat tot leven komt in een performance, bestaat uit een verhalenreeks die het publiek meeneemt doorheen verschillende afleveringen uit het ‘herdersleven’ van de kunstenaar. Alle verhalen zijn ingebed in een raamvertelling, in de stijl van de vertellingen van Duizend-en-een-nacht. Orla Barry is vatbaar voor de maatschappelijke, ecologische en economische realiteit van haar werk als herder. Ze integreert in de tentoonstelling ook enkele verhalende werken met tastbare materialen: driehoekige frames met de woorden Shepherd, Scavenger en Slave erin, een ‘Aran-sweater’ waarop een verhaal is geprint over de instorting van de wolmarkt (Wool Merchant's Calculator & The Curator's Jumper, 2022), een plank in plataanhout waarop in kalligrafie beschreven staat hoe je dieren verzorgt (Songwood, 2022), of wolvilt met enkele woorden en zinnen uit de woordenschat van de kunstenaar (Shearling Felts, 2023-2024).
Orla Barry is geboren in 1969 in Wexford (Ierland) waar ze leeft en werkt.
Ze heeft jarenlang in Brussel gewoond.
ONDER AUSPICIËN VAN HET BELGISCH VOORZITTERSCHAP VAN DE RAAD VAN DE EUROPESE UNIE
